آشنایی با سهام
سهام، همانطور که از اسمش پیداست، جمع سهم می‌باشد. سرمایه، در شرکت های سهامی به قطعات مساوی تقسیم می‌گردد که ما آن ها را سهم می‌نامیم. سهم، میزان مشارکت و تعهدات و منافعی است که صاحبان آن در شرکت سهامی دارند. واژه ی “سهامدار”، به شرکایی که در شرکت های سهامی هستند گفته می‌شود و در مابقی شرکت ها از عبارت “سهم الشرکه” استفاده می‌کنیم. بهتر است توجه داشته باشیم که طبق ماده ی 29 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، مبلغ هر سهم، در شرکت سهامی خاص با محدودیتی مواجه نیست اما در شرکت های سهامی عام، مبلغ اسمی هر سهم نمی‌تواند از ده هزار ریال بیشتر باشد. به طور کلی سهام دارای انواع گوناگونی می‌باشد و هریک ویژگی های خاص خود را دارا می‌باشند که لیولند در این مقاله به تشریح و توضیح آن می‌پردازد. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا پاسخگویی به سوال های خود با لیولند تماس حاصل فرمایید.
تقسیم بندی سهام
طبق ماده ی 39 و 40 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، ما دو قسم سهم داریم: با نام و بی نام.
سهام با نام : سهامی که مالک آن مشخص و معلوم می‌باشد و ملک شخصی شناخته می‌شود که سهام (stock) به نام او در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده است.
سهام بی نام: سهامی است که مالک آن مشخص و معلوم نمی‌باشد و به صورت سند در وجه حامل تنظیم و ملک دارنده ی آن شناخته می‌شود، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
دفتر ثبت سهام شرکت چگونه دفتری است؟
دفتر ثبت سهام شرکت، دفتری است که در آن اسم سهامداران و میزان سهام هر کدام در آن نوشته می‌شود و این دفتر در خود شرکت نگهداری می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که طبق ماده ی 24 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، حقوق و تعهدات هر سهامدار به نسبت میزان سهام خود او می‌باشد.
سهام ممتاز
تفاوت سهام ممتاز با سایر سهام این است که برای آن امتیازات بیشتری در نظر می‌گیرند مثلا سود بیشتر یا حق رأی بیشتر. سهام ممتاز ممکن است به موجب اساسنامه یا طبق تصویب مجمع عمومی فوق العاده، پیش‌بینی گردد. نکته ی قابل توجه دیگر این است که طبق ماده 42 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد و همینطور موافقت دارندگان نصف به علاوه یک اینگونه سهام نیز باید جلب بشود.
سهام کنترلی چگونه سهامی می‌باشد؟
سهام کنترلی، حداقل اندازه مورد احتیاج برای آن که دارنده‌ی آن توانا به تعیین اکثریت اعضاء هیأت مدیره‌ی شرکت باشد و بدین وسیله بتواند کنترل شرکت را به دست اشخاصی که خود می‌خواهد بسپارد.
ویژگی های ورقه ی سهم
-طبق ماده ی 25 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، ورقه ی سهم، اوراقی متحد الشکل، چاپی و دارای شماره ترتیب هستند.
-این اوراق باید حداقل به امضاء دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین می‌گردند، برسد.
-بر اساس ماده 28 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، صدور اوراق سهام، قبل از آنکه شرکت به ثبت برسد، ممنوع است.
اوراق سهام حاوی چه مواردی هستند؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است به ماده ی 26 لایحه ی اصلاح قانون تجارت رجوع کنیم. محتویات اوراق باید حاوی نام شرکت و شماره ی ثبت آن، مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار تأدیه شده آن، تعیین نوع سهم، مبلغ اسمی سهم و مقدار تأدیه شده آن به حروف و عدد و همینطور تعداد سهامی که هر ورقه ی نماینده ی آن است، می‌باشد.
گواهی نامه موقت سهم
تا وقتی که سهام آماده و صادر نشده است شرکت، گواهی نامه ای به نام گواهی نامه ی موقت سهم به سهامداران می‌دهد.
بنابر مواد 27 و 27 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، گواهی نامه ی موقت سهم ویژگی هایی دارد:
1- این گواهی نامه، مانند اوراق سهام، پس از ثبت شرکت قابل صدور است نه قبل از آن.
2- این گواهی نامه معرف تعداد سهام شخص و نوع سهام او و مبلغی است که تأدیه نموده است. این گواهی نامه در حکم سهم است.
3- این گواهی نامه به دو امضا مانند اوراق سهام نیاز دارد که این امضاها به موجب اساسنامه مشخص می‌شوند.
4- پس از صدور اوراق سهام و در تحویل دادن ورقه سهم به هر سهام دار، گواهی نامه ی موقت سهم از آن ها مسترد می‌گردد.
طبق ماده ی 39 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، ما دو قسم گواهی نامه ی موقت سهم داریم:
1) گواهی نامه ی موقت بی نام
2) گواهی نامه ی موقت با نام
نقل و انتقال سهام
در پایان بحث، به بررسی مسائل مربوط به نقل انتقال سهام با نام و بی نام می‌پردازیم.
نقل و انتقال سهام با نام
برای دریافت قواعد نقل و انتقال سهام با نام بهتر است مطالعه ای بر ماده ی 40 لایحه ی اصلاح قانون تجارت داشته باشیم. انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا نماینده ی او، باید آن دفتر را امضاء بکند. اگر تمام مبلغ اسمی سهام تأدیه نشده باشد، نشانی کامل منتقلٌ الیه نیز در دفتر ثبت سهام شرکت درج می‌گردد و به امضای منتقلٌ الیه یا نماینده ی او می‌رسد. هرگونه تغییر اقامتگاه بعدی نیز باید به همین ترتیب به اطلاع شرکت برسد. از این پس منتقلٌ الیه، سهامدار فرض می‌گردد و تعهدات ناشی از سهم، گریبان‌گیر او می‌شود. اگر انتقالی بدون رعایت این شرایط صورت بگیرد، در برابر شرکا یا اشخاص ثالث فاقد اعتبار است.
نقل و انتقال سهام بی نام
برای درک قواعد نقل و انتقال سهام بی نام، بهتر است به ماده ی 39 لایحه ی اصلاح قانون تجارت، مراجعه نماییم. طبق ماده ی فوق، سهام بی نام به صورت سند در وجه حامل است. نقل و انتقال آن به صرف قبض و اقباض صورت می‌گیرد و نیاز به تشریفات خاصی ندارد.
سخن پایانی
مشاوران لیولند در این مقاله سعی بر توضیح و تشریح سهام و انواع و ویژگی های آن داشتند اما جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید تماس گرفته و از راهنمایی های مشاوران کارآزموده و خبره تیم حقوقی لیولند بهره ببرید.