چک بانکی چیست؟
امروزه، چک به عنوان یکی از مهم ترین اسناد تجاری تلقی می‌شود، که در بخش اقتصادی دارای نقش پر اهمیتی است. در این مقاله به چک بانکی، انواع گوناگون آن، همچنین مقررات آن خواهیم پرداخت. زیرا چک یکی از پر کاربرد ترین ابزار جهت پرداخت میباشد, پس با لیولند همراه باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره با ما تماس بگیرید.
تعریف چک بانکی
چک (cheque) به جهت لغوی، یک کلمه ای است که بر گرفته از زبان فارسی میباشد و بدین معناست که، شما با استفاده از چک قصد آن را دارید که پولی را از بانک دریافت کنید و یا آن پول را به حساب شخصی دیگر حواله نمایید. اما چک از نظر قانون تجارت نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.
اما به صورت کلی چک سندی است تجاری، بانک چک را در اختیار اشخاصی که دارای شرایط لازم هستند، می‌گذارد. اشخاص دارای چک می‌توانند از آن سند تجاری در راستای دریافت وجه یا دریافت اعتبار در موارد قابل استفاده و یا انتقال وجه استفاده نمایند. لازم به ذکر است که محال علیه چک, بانک است (یعنی آن که بر او چک حواله شده است). چک هایی که توسط مؤسسات مالی و اعتباری یا صندوق های قرض الحسنه صادر می‌شوند، چک هستند و در آن شکی نیست، ولیکن قوانین و مقررات صدور چک، شامل حال آنها نمی‌شود.
انواع چک بانکی
چک های بانکی دارای انواع گوناگونی می‌باشند، از چک ها در اغلب موارد جهت پرداخت وجه در میزان کثیر استفاده می‌گردد. به عنوان مثال چنانچه می‌خواهید جهت جا به جایی وجه کثیر اقدام کنید یا به دنبال راه اندازی کسب و کار جدیدی هستید. اما به طور کلی چک های بانکی به دو قسم اصلی تقسیم می‌شوند.
- چک هایی هستند که توسط افراد نوشته می‌شوند.
- چک هایی هستند که توسط بانک ها نوشته می‌شوند.
چک هایی هستند که توسط افراد نوشته می‌شوند
این چک ها نیز خود به دو قسم اصلی چک عادی و چک تایید شده تقسیم می‌شوند.
چک عادی
اکثر افراد با چک عادی از میزان آشنایی کم یا زیادی برخوردار هستند. اشخاصی که در نزد بانک میزان دارایی مشخصی را به امانت گذارده اند، می‌توانند در صورت نیاز از دارایی خود نزد بانک استفاده نموده و یک چک را به وجه شخص مقابل یا وجه حامل صادر نمایند. همچنین شخصی که چک به نام او صادر شده است, می‌تواند به منظور دریافت وجه چک به شعبه ی بانکی که چک بدان تعلق دارد مراجعه نماید.
چک تایید شده
در چک تأیید شده، بانک که چک از آن صادر شده است، پرداخت وجه چک را تأیید می‌نماید. بدین معنی که اگر حتی در حساب شخص صادر کننده چک، وجه لازم در راستای پرداخت چک وجود نداشته باشد، بانک آن را پرداخت خواهد کرد.
چک هایی هستند که توسط بانک ها نوشته می‌شوند
چک هایی که توسط بانک ها نوشته می‌شوند به سه قسم تقسیم می‌گردند که عبارتند از چک مسافرتی, چک تضمین شده توسط بانک و چک بین بانکی.
چک مسافرتی
چک مسافرتی توسط بانک نوشته می‌شود. وجه چک مسافرتی از شعبه های مربوط به همان بانک یا جانشین ها و نماینده های آن بانک قابل اخذ است. لازم به ذکر است که چک های مسافرتی بهترین راه حل به جای حمل و نقل پول کثیر است.
چک تضمین شده توسط بانک
چک تضمین شده، که با نام چک تضمین شده رمز دار شناخته می‌شود، توسط بانک در صورت درخواست شخص صاحب حساب صادر می‌شود. به هنگام صدور چک تضمین شده رمز دار توسط بانک، پرداخت وجه آن چک توسط بانک تضمین می‌شود. به گونه ای که در صورت عدم وجود وجه کافی در حساب آن شخص، وجه چک توسط بانک پرداخت می‌گردد. دارنده چک تضمین شده رمز دار با مراجعه به هر یک از شعبه های بانک صادر کننده می‌تواند در راستای نقد کردن آن اقدام نماید. چک تضمین شده رمز دار توسط بانک صادر می‌شود، ولیکن چک تأیید شده توسط اشخاص دارنده چک صادر می‌گردد.
چک بین بانکی
همانطور که از نام چک بین بانکی مشخص است، چک بین بانکی به درخواست شخص دارای حساب برای بانک های دیگر نوشته می‌شود. صدور چک بین بانکی در وجه حامل یا در وجه اشخاص دیگر امکان پذیر نمی‌باشد و تنها چک بین بانکی است. پرداخت وجه چک بین بانکی همچون چک تضمین شده رمز دار که در قسمت فوق بیان نمودیم، قطعی است. چک بین بانکی از جمله چک هایی است که، دارای ایمنی بسیاری میباشد. لازم به ذکر است که مواردی که در چک بین بانکی ذکر می‌شود منجر به ایمنی بسیار چک بین بانکی یعنی تفاوت چک و سایر اسناد غیر تجاری می‌شود. در یک نگاه کلّی می‌توان چنین گفت که چک یکی از با اعتبارترین، ارزشمندترین، قانونی ترین اسناد تجاری است که همه (در صورت وجود شرایط لازم) می‌توانند بدان اکتفاء نموده و استفاده کنند. بنابراین می‌توان چنین بیان نمود که، در صورت عدم پرداخت چک از سوی صادر کننده شخص دارای چک (که چک در وجه او صادر شده است) می‌تواند از طریق مراجع قانونی، پرداخت وجه چک را پیگیری نماید. در حالی که در سایر اسناد غیر تجاری، همچون; سفته، برات و… چنین نیست.
مقررات مربوط به چک ها چه میباشد؟
- صادر کننده چک لازم است در تاریخ ذکر شده در چک، به اندازه ی وجه قید شده در چک، در حساب خود نزد بانک وجه نقد داشته باشد.
- صادر کننده چک نباید تمام وجه چک یا قسمتی از وجه چک را که در چک صادر شده قید گردیده از بانک برداشت نماید.
- صادر کننده چک نباید به بانک خود گواهی عدم پرداخت چک را تسلیم کند.
- صادر کننده چک نباید چک را به گونه ای نگارش کند که بانک به علّت عدم تطابق امضاء، خط خوردگی در چک، پارگی در چک و… از پرداخت وجه چک به دارنده چک خودداری نماید.
سخن پایانی
لیولند در این مقاله سعی بر آشنایی شما با چک، انواع آن و همچنین مقررات مربوط به آن داشت. از آنجا که قوانین مربوط به چک برگشتی دارای مباحث بسی طولانی است برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت پاسخ سوالات خود می‌توانید با ما تماس گرفته و از راهنمایی های مشاوران خبره لیولند بهره ببرید.