مطرح کردن دعوای خود علیه شهرداری
در قانون اساسی برای حفظ حقوق شهروندان در مقابل چنین دستگاه هایی دیوان عدالت اداری پیش بینی شده است که از طریق آن مردم عادی می‌توانند شکایات و دعاوی خود علیه دستگاه های عمومی به عنوان مثال شهرداری را در آن طرح کنند. اما لازم به ذکر است که طرح دعوا علیه شهرداری یکی از مسائل حقوقی است که دارای شرایط خاص خود می‌باشد. در همین راستا مشاوران تیم حقوقی لیولند به بررسی ان ها پرداخته اند. با لیولند همراه باشید.
طرح دعوا علیه شهرداری چگونه است؟
قانون مرتبط با شهرداری اولین بار در سال 1334 تصویب شد و تا سال 1392 الحاقاتی به آن اضافه شد. دستگاه های دولتی مانند شهرداری ها و سایر دستگاه هایی که مربوط به بخش عمومی می‌باشند که دارای تکالیفی در قبال مردم و شهروندان می‌باشند و مردم نیز حقوقی درخصوص این دستگاه ها دارند. راه حل اینکه اگر یکی از این تکالیف یا حقوق رعایت نشود مردم چطور می‌توانند علیه چنین دستگاه هایی که شخص حقیقی عادی نمی‌باشند اقامه دعوا و طرح شکایت کنند، در قانون اساسی آمده است. طبق اصل 173 قانون اساسی:« به منظور رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مامورین یا واحدها یا آیین نامه های دولتی و احقاق حقوق آنها، دیوانی به اسم دیوان عدالت اداری زیر نظر رئیس قوه قضائیه تاسیس میشود. حدود اختیارات و نحوه ی عمل این دیوان را قانون تعیین می‌کند.اما یک تفاوت مهم در اینجا وجود دارد و آن هم اینکه اگر شهرداری و دستگاه های دولتی و عمومی در خصوص امور حاکمیتی تخلفی کرده باشند و در هنگام اجرای چنین اموری حقی از مردم ضایع شده باشد مردم برای طرح دعوا علیه شهرداری باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند. اما اگر چنین دستگاه هایی در حین انجام امور تصدی گری دچار تخلفی شوند و حقی را ضایع کنند، دعوای مزبور مانند سایر دعاوی باید در دادگاه های حقوقی و عمومی طرح شود. برای روشن شدن تفاوت بین امور حاکمیتی و امور تصدی گری مثالی می‌زنیم تا روشن شود در چه حالت هایی باید به دیوان عدالت اداری و در چه حالتی باید به دادگاه های عمومی مراجعه کنیم. به عنوان مثال اگر دانشجوی دانشگاهی باشید و دانشگاه بدون دلیل موجه و برخلاف تشریفات از صدور مدرک تحصیلی شما امتناع کند، در اینجا شما می‌توانید با مراجعه به دیوان عدالت اداری علیه دانشگاه طرح دعوا نمایید زیرا این عمل دانشگاه در راستای امور حاکمیتی آن است. اما به عنوان مثال در قراردادهای پیمانکاری ای که یک طرف آن شهرداری و دولت است، از آنجایی که این کار شهرداری در راستای امور تصدی گری آن است و ربطی به امور حاکمیتی ندارد، هر دعوایی که علیه آنها وجود داشته باشد باید در دادگاه های عومی مطرح شود و این دعاوی در صلاحیت دیوان عدالت اداری نمیباشد.
طرح دعاوی تصرف علیه شهرداری
در صورتی که شهرداری ملک را به تصرف خود درآورده باشد و آن را من غیر حق از تصرف خارج کرده باشد, متصرف سابق می‌تواند اقدام به طرح دعوای رفع تصرف عدوانی نماید. همچنین در صورتی که شهرداری مزاحمت برای تصرفات قانونی متصرف ایجاد کرده باشد بدون آنکه ملک را به تصرف خود درآورده باشد, متصرف می‌تواند اقدام به اقامه دعوای الزام به رفع مزاحمت علیه شهرداری نماید.
تفاوت طرح دعوا علیه شهرداری با سایر دعاوی
طرح دعوا علیه شهرداری با سایر دعاوی تفاوت چندانی ندارد, اما به صورت کلی یکی از بارزترین تفاوت های آن رسیدگی به شکایات از اقدامات شهرداری توسط دیوان عدالت اداری است چرا که دیوان به شکایات و طرح دعاوی علیه اشخاص حقیقی رسیدگی نمی‌کند.
وظایف دیوان عدالت اداری
شعبه اصلی دیوان عدالت اداری در شهر تهران است اما به مرور برای اینکه مردم به آسانی بتوانند به دیوان عدالت اداری دسترسی داشته باشند و مطرح کردن دعوای خود علیه شهرداری را انجام دهند, در مرکز هر کدام از استان های کشور شعبه ای از دیوان عدالت اداری تاسیس شد. این دیوان در قبال مردم وظایفی دارد که عبارتند از:
از آنجایی که شرایط طرح دعوا علیه شهرداری در چنین دیوانی پیچیده است و امکان دارد مراجعین سردرگم شوند، راهنمایی کردن مراجعان از وظایف دیوان عدالت اداری می‌باشد.
دیوان عدالت اداری مانند هر دستگاه قضایی دیگر وظیفه دارد دادخواست ها و درخواست های شاکیان را بپذیرد و ثبت کند و نمی‌تواند بدون دلیل قانونی از پذیرش درخواست و دادخواستنی امتناع کند
ابلاغ کردن شکایت ها و آرایی که توسط دیوان عدالت اداری صادر شده است
جهت کسب اطلاع بیشتر از وظایف دیوان عدالت با لیولند در تماس باشید
امکان شکایت کیفری در طرح دعوا شهرداری وجود ندارد
در صورت بروز هر اختلاف و خسارت و دعوایی تنها شکایتی که می‌توان علیه دولت و شهرداری ها طرح نمود، شکایت حقوقی می‌باشد و رای دادگاه می‌تواند حکم به جبران ضرر و خسارت توسط این نهادها بدهد. زیرا از آنجایی که ماهیت مجازات وابسته به شخصیت حقیقی می‌باشد، شخص حقوقی نمی‌تواند طرف شکایت کیفری (criminal complaint) قرار گیرد.
امکان طرح دعوا علیه شهرداری مستلزم چه شرایطی است
مهم ترین و اولین شرطی که هر دعوایی علیه هر شخص حقیقی و حقوقی باید دارا باشد تا بتوان آن را در دادگاه ها طرح کرد وجود رابطه سببیت بین خسارت وارده یا جرم واقع شده و رفتار خوانده می‌باشد. به عنوان مثال ممکن است به دلیل بروز یک سری حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله و یا حوادث غیرمترقبه به خودرو فردی خسارت وارد شده باشد و یکی از شهروندان به تصور اینکه مسئولیت این خسارت با شهرداری است قصد اقامه دعوا داشته باشد. اما باید گفت در چنین شرایطی و در شرایط فورس ماژور از آنجایی که رابطه سببیت بین خسارت وارده و عمل شهرداری قطع میشود، مسئولیتی متوجه شهرداری نخواهد بود.
نکته مهم : درخصوص دعاوی علیه شهرداری ها نیز باید میان رفتاری که از نهاد شهرداری رخ داده است و خسارتی که به مردم وارد شده است رابطه سببیت وجود داشته باشد و بدیهی است که در صورت عدم وجود چنین رابطه ای هیچ کس امکان طرح دعوا علیه شهرداری را نخواهد داشت.
تحلیل ماده 11 قانون مسئولیت مدنی در طرح دعوا علیه شهرداری
ماده 11 قانون مسئولیت مدنی بیان می دارد: «کارمندان دولت و شهرداری ها ومؤسسات وابسته به آنان که به مناسبت انجام وظیفه، عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی خساراتی به اشخاص وارد نمایند، شخصاً مسؤولیت جبران خسارات وارده هستند؛ ولی هر گاه خسارات وارده مستند به عمل آنان نبوده، بلکه مربوط به نقص وسایل ادارات و مؤسسات مزبور باشد جبران خسارت بر عهده اداره یا مؤسسه مربوطه است ولی..» در چنین حالتی باید گفت در زمان هایی که خسارات ناشی از نقص و وسایل ادارات باشد مردم باید مطرح کردن دعوای خود علیه شهرداری را در دیوان عدالت اداری مطرح کنند اما اگر مانند صدر ماده ناشی از شخص خود کارمند باشد باید در دادگاه های عمومی طرح شود.
مشاوره طرح دعوا علیه شهرداری
جواب تمامی سوالات خود در مورد مطرح کردن دعوای خود علیه شهرداری را در سریعترین زمان ممکن از کارشناسان لیولند دریافت کنید