کودک همسری

کودک همسری

کودک همسری و تاثیر آن

همانطور که می‌دانیم در چند سال اخیر با توجه به پیشرفت و ارتقای سطح فرهنگ و آگاهی مردم از طریق رسانه های داخلی و بین المللی، واکنش های فراوانی از طرف فعالان حقوق بشر مخصوصا حقوق کودکان و زنان نسبت به معضل کودک همسری و فراگیری آن در برخی از بخش های کشور و در بعضی از اقشار مردم صورت گرفته است. معضل کودک همسری و تناقض آن با حقوق کودک از چند جهت در کشور ما قابل رسیدگی است که لیولند به اختصار به آن ها می‌پردازد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.

 دلایل فرهنگی و خانوادگی کودک همسری

معضل کودک همسری (Spouse child) و ازدواج دختران زیر سن قانونی با مردان سن بالاتر از خود یا با پسران زیر سن قانونی، می‌تواند ریشه های گوناگونی در اقتصاد، سطح فرهنگ، سواد، عقاید و باورهای قومی قبیله ای، فقر، اعتیاد و مواردی دیگر داشته باشد. عمدتا ازدواج هایی که دختر در سن پایین با مردی بسیار سن بالاتر از خود ازدواج می کند و پدر دختر نیز رضایت خود را از این ازدواج طبق ماده 1041 قانون مدنی اعلام می‌کند، ازدواج هایی براثر شرط بندی پدر با زوج، فقر و اعتیاد والدین دختر می‌باشند.

کودک همسری در ایران

بر اساس ماده 1041 قانون مدنی ایران از آنجایی که در ایران مخالفت های بسیار زیادی برای کودک همسری وجود دارد, عقد نکاح دختر تا قبل از رسیدن به سن 13 سالگی و پسر تا قبل از سن 15 سالگی منوط به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح می‌باشد.

دلایل قانونی کودک همسری

طبق ماده 1041 قانون مدنی عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال شمسی و پسر قبل از 15 سال شمسی منوط به اذن ولی به شرط رعایت مصحلت با تشخیص دادگاه صالح. ظاهر ماده به نظر می‌رسد که تالی فاسدهای زیادی نداشته و ماده ای جامع و مانع و به مصحلت حال و حقوق کودک باشد. اما در رویه قضایی دادگاه ها شرط رعایت مصلحت با معیارهایی بسیار کلی در حد سوال پرسیدن از دختر یا پسر زیر سن قانونی سنجیده می‌شود. که در چنین حالتی به راحتی می‌توان گفت کودکی که زیر سن قانونی می@باشد تشخیص درستی از مصلحت خویش ندارد و همچنین در بسیاری از مواقع همانطور که ذکر شد اذن ولی کودک تحت تاثیر فشار اقتصادی و فقر و فقر فرهنگی می‌باشد. چندی پیش توسط فراکسیون زنان طرح کودک همسری در مجلس مطرح شد که طبق این طرح ازدواج دختران زیر سن 13 سال قانونی را به طور کلی ممنوع اعلام می‌داشت. که البته این طرح بسیار بی سروصدا و بدون اعلام عمومی دلایل رد آن، توسط مجلس رد شد.

 

کودک همسری

دلایل فقهی و دینی کودک همسری

در قرآن سن مشخص و دقیقی برای ازدواج تعیین نشده است اما از واژه «بلوغ» استفاده شده است. یکی از آیات قرآن که معروف ترین آیه درخصوص سن ازدواج می‌باشد می‌فرماید:

(وَ ابْتَلُوا الْيَتامى حَتّى إِذا بَلَغُوا النِّكاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ)[1]: يتيمان را آزمايش كنيد تا هنگامى كه بالغ شده و به نكاح تمايل پيدا كردند و آنان را به درك مصالح زندگانى خود آگاه يافتيد، اموالشان را به آنان بدهيد.

در تفسیر مراغی از این آیه آمده است که بلوغ نكاح رسيدن به سنى است كه استعداد و آمادگى ازدواج حاصل شود و آن بلوغ حلم است. نوجوان در اين حالت ميل پيدا مى‌كند همسر و سرپرست خانواده باشد. یعنی نوعی از بلوغ که فرد در آن تمایل به ازدواج داشته باشد و توانایی درک مصالح زندگی خود را نیز داشته باشد. که این معیار بلوغ است و وابستگی به سن خاصی ندارد زیرا این معیار در افراد متفاوت می‌تواند در سنین مختلف ایجاد شود. اما در برخی از روایات مانند روایتی از امام باقر(ع) به سن خاصی اشاره شده است به عنوان مثال در روایت ذیل امام باقر(ع) فرموده است که:« دختر وقتى به سن نُه سالگى مى‌رسد از يتيمى بيرون مى‌آيد و مى‌تواند ازدواج کند».
شواهد موجود در علم روان شناسی و دین اسلام نیز نشان می‌دهد که معیار رسیدن به حد رشد معیاری است که بدون در نظر گرفتن سن فرد، معیاری مهم در صلاحیت ازدواج است. که در رسیدن به این حد رشد علاوه بر سن معیارهای مختلف دیگری دخالت دارند. وقتی فردی به حد رشد می‌رسد یعنی توانایی پذیرفتن مسئولیت ها و درک مصلحت خویش و نقش پذیری اجتماعی را دارا خواهد شد. یعنی فرد می‌تواند بفهمد که ازدواج یعنی چه و تصمیم بر ازدواج چه عواقب و مسئولیت هایی برای وی در پی دارد. با توجه به این تعریف می‌توان گفت رسیدن به این حد رشد یک امر کاملا اکتسابی است که بستگی زیادی به محیط خانواده، دوستان و فرهنگ و جامعه ای دارد که فرد در آن تربیت شده است و به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که سن ازدواج افراد را نباید با یک معیار کلی سنجید و این سن از یک فرد به فرد دیگر می‌تواند متغیر باشد. یک دختر شاید در سن 13 سالگی به این حد از رشد برسد و یک دختر دیگر به دلایل خانوادگی و رشدی و فرهنگی در سن 15 سالگی به این حد از رشد برسد.
در نهایت باید گفت از آنجایی که طبق آمار 17 درصد از ازدواج های ثبت شده در کشور مربوط به کودکان زیر 18 سال می‌باشد و ادامه این روند می‌تواند کشور را با افت شاخص های توسعه انسانی روبرو کند، باید گفت نقش قانونگذار و تدوین قانونی که در آن مصلحت کودکان به عنوان مهم ترین معیار قانونگذاری در نظر گرفته می‌شود، بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

کودک همسری

 

آثار و عواقب سوء کودک همسری

دختران در سنین پایین از لحاظ فیزیکی نسبت به بیماری های مقاربتی مانند «ایدز» و «سرطان رحم» آسیب پذیرتر هستند. همچنین طبق آمار مرگ و میر در زنانی که زیر سن 20 سال باردار می‌شوند بسیار بالاتر است و احتمال تولد کودکان نارس و دارای مشکلات ژنتیکی بیشتر می‌باشد. همچنین جدای از مسائل و مشکلات فیزیکی و پزشکی، افرادی که در سنین پایین ازدواج می‌کنند هنوز دانش و بلوغ کافی برای چگونگی اداره زندگی زناشویی و از همه مهم تر ایفای نقش والدینی را ندارند. از آنجایی که چنین ازدواج هایی معمولا در خانواده هایی با توانایی دسترسی پایین به آموزش و اطلاعات صحیح پزشکی و روان شناسی صورت می‌گیرد، امکان بارداری و تولید نسل در سنین پایین در چنین ازدواج هایی بسیار زیاد است و به تبع آن متولد شدن فرزندانی که والدین آنها هیچ آموزش درستی درخصوص تربیت فرزند خویش ندارند. این خود باعث تولید نسلی می‌شود که آسیب های فراوانی را در سنین کودکی خویش متحمل می‌شوند و بعدا در جامعه پذیری و نقش خود در جامعه و شغل و تحصیل و ازدواج خویش دچار مشکل خواهند شد.

سخن پایانی

با توجه به دلایل ذکر شده در مقاله بالا و شیوع فراگیر چنین ازدواج هایی در سطح جامعه لازم است تا قانونگذار تدبیری جدی درخصوص ایجاد ضمانت اجراهای قوی برای ممنوع کردن ازدواج زیر سن قانونی اتخاذ کند. برای دریافت پاسخ سوالات خود در این زمینه می‌توانید با لیولند تماس گرفته و از راهنمایی های مشاوران خبره و کارآزموده لیولند بهره ببرید.

لیولند

مشاوره کودک همسری و تاثیر آن

جواب تمامی سوالات خود در مورد عواقب سوء کودک همسری را در سریعترین زمان ممکن از کارشناسان لیولند دریافت کنید

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

اسکرول به بالا